Bewegen doet bewegen! Met back to basics-beweegtips van Leen Steyaert.

Wifty’s menopauzeconsulente & nutritioniste Leen Steyaert over het belang van veel bewegen.

      We weten en we voelen dat beweging natuurlijk en goed is. Daar bovenop zijn er nog duizenden studies die aantonen dat beweging de kans op hart- en bloedvatziekten vermindert, dat het de botten sterker maakt (en dus osteoporose afremt of terugdraait), dat het de hersenen fit houdt en de kans op kanker en diabetes doet dalen. Bovendien weten we dat beweging de nachtrust ten goede komt en de stemming verbetert. Lichaamsbeweging is de gezondste en goedkoopste remedie tegen depressie en stress. Lichaamsbeweging geeft je sterke, mooie spieren, maakt je lichaam strakker en soms ook slanker.

      En toch… soms is het zo moeilijk en zijn we zo moe dat we er gewoon niet meer aan toe komen. Welnu, dit is geen kwestie van karakter of van goede wil. De natuur zelf zorgt ervoor dat het zo moeilijk is om ons in beweging te zetten. Als je een ongezonde levensstijl hebt en ongezond eet, zorgt een ingebouwd mechanisme in je hersenen ervoor dat je jezelf er niet toe kunt brengen om weer gezond te gaan eten en te bewegen. Ook wie nooit honger heeft, krijgt geen enkele stimulans vanuit de hersenen om te bewegen. Dat doet het lichaam om energie te besparen.

      Hetzelfde gebeurt bijvoorbeeld bij depressie: depressieve mensen grijpen gemakkelijk naar zoete dingen en komen niet vooruit. Ze willen alleen maar op de bank of in bed blijven liggen. In feite is depressie een veilige modus om een energietekort te maskeren. Wie niet beweegt, verspilt ook geen energie. De weinige energie die je hebt, heb je nodig om je stofwisseling en je vitale organen op gang te houden. In de natuur primeert overleven en zich voortplanten. Op die manier  in een vicieuze cirkel terecht. Je gaat alsmaar ongezonder eten, krijgt een onweerstaanbare trek in zoet, alcohol, zouten en vet om toch maar je hersenen van energie te voorzien. Je wordt lui en passief.

      Op het einde van de rit ben je niet meer in staat om ook maar iets te doen. Je energiepeil daalt onder nul en aangezien inslapen ook energie kost, kun je zelfs niet meer slapen. Dit verklaart ook waarom mensen die energietekorten hebben en doodmoe zijn, toch slaapproblemen kunnen hebben.Alles wat leeft, is onderhevig aan de wet van de inertie. Van een stilstaande, passieve toestand overgaan tot actie en verandering, is bijzonder moeilijk. Hoe minder je beweegt, hoe minder je geneigd bent om te gaan bewegen. Het enige wat je hoeft te doen, is de vicieuze cirkel doorbreken.

      Dat is moeilijk, want het hedendaagse leven met zijn luxe, overvloed en verveling geeft ons nog amper prikkels om te bewegen. De eerste stap is de moeilijkste. Maar zodra je die hebt gezet, kun je alleen nog maar de juiste richting uitgaan. Bewegen doet bewegen! Hoe actiever je bent, hoe leuker je het zult vinden. Kies zoveel mogelijk voor beweging in de buitenlucht en in het zonlicht. Je zult er niet alleen gezonder van worden,maar je stemming en je nachtrust zullen ook opmerkelijk verbeteren door de stimulatie van de neurotransmitters dopamine en serotonine.

Back to basics-beweegtips

• Als je het moeilijk vindt om opgang te komen, begin dan met kleine bewegingen.
• Een goede manier om je oerkracht te voelen, is te bewegen als een oermens: klop met beide vuisten of handen op je borstbeen en stoot oerkreten uit (zoals een oermens of een aap zou doen :-). Dat kan écht deugd doen!
• Rek je na elke rustpauze (als je lang hebt stilgezeten) eens goed uit. Het brengt je kalmerende zenuwstelsel opgang.
• Loop eens door de tuin, het liefst op blote voeten. Ga aan de tak van een boom hangen en maak zwaaibewegingen.
• Doe jouw ‘jacht naar voedsel’ te voet of met de fiets (in fietstassen en boodschappentrolleys kun je meer vervoeren dan je denkt). Doe alle afstanden van minder dan vijf kilometer te voet of met de fiets.
• Start met je eigen moes- of kruidentuin. Tuinieren is een heel gezonde vorm van bewegen.
• Maak indien mogelijk je eigen spullen en doe zoveel mogelijk zelf (koken, confituur maken, inmaken, kleding maken, schilderen of andere klussen in huis).
• Ga houthakken voor je open haard of houtkachel. Zet de verwarming een graadje lager en trek ook binnenshuis een warme trui aan (van bewegen krijg je het ook warm).
• Laat je inspireren door de energieoefeningen in mijn boek Stralend door de menopauze.

Beweging maakt ons echt veel jonger, tot in ons erfelijk materiaal. Een onderzoek aan het King’s College in Londen laat zien dat je door veel te bewegen zelfs tien jaar jonger kunt worden. Dit onderzoek werd in het erfelijk materiaal (DNA) van 2400 tweelingen gedaan. De wetenschappers hadden vooral interesse in de telomeren. Deze bevinden zich op het einde van de chromosomen in de lichaamscellen. Het zijn de ‘uurwerkjes’ van het leven. Naarmate je ouder wordt, worden je telomeren korter. Als de telomeren in bepaalde cellen verdwijnen, sterven die cellen definitief af. Dat gaat geleidelijk, en het eindstadium is de dood.

 Uit het onderzoek met de tweelingen bleek dat diegenen die de meeste activiteit aan de dag legden (in de praktijk: elke dag ongeveer 30 minuten stevig bewegen) veel langere telomeren hadden dan de andere helft van de tweeling. Bij een aantal van de tweelingen was de ‘sportieve helft’ biologisch zelfs tien jaar jonger dan de niet-sportieve helft.De werking van de biologische klok wordt dus niet alleen beïnvloed door licht maar ook door lichaamsbeweging. Door regelmatig buiten te komen en te bewegen houden we ons klokje in goede conditie.

 Mijn ervaring is dat veel mensen die goede voornemens hebben om meer te bewegen, zich inschrijven in een fitnesscentrum. De fitnesscentra worden rijk van mensen die een abonnement nemen zonder er gebruik van te maken. Het is tegennatuurlijk om een hele dag zittend werk te doen en je dan ’s avonds bij kunstlicht te gaan afbeulen in een fitnesscentrum omdat je vindt dat je wat beweging moet hebben. Het is niet verwonderlijk dat velen na enkele weken hun goede voornemens vergeten: het hele gedoe is te omslachtig, je zit binnen in een schreeuwerige, helverlichte en lawaaierige omgeving.

 Voor sommige mensen betekent dat alleen maar extra stress. Mijn advies is veel simpeler: wil je meer bewegen, dan kun je beter eerst een paar eenvoudige zaken in je leven veranderen en wat meer ‘natuurlijke’ beweging inlassen, vooraleer geld uit te geven aan een fitnessabonnement.Door fitness versnel je het verouderingsproces, want fitness betekent stress: je verbruikt veel energie door je de ziel uit het lijf te fitnessen zonder dat je je verplaatst. Bewegen doe je beter hoofdzakelijk in de buitenlucht. Het geeft je de nodige zuurstof en energie. Door op een natuurlijke manier te bewegen, kun je de stress en zorgen van het dagelijkse leven beter aan.

Vrouwen zijn niet gemaakt voor langdurige, zware inspanningen. Vrouwen zijn geprogrammeerd om korte, krachtige bewegingen te doen. Met allerlei dingen zeulen en een kind dragen waren typische activiteiten van de oervrouw, maar niet uren na elkaar lopen, zoals mannen deden. Mannen hebben andere spieren dan vrouwen, spieren die bedoeld zijn om krachtsporten en uithoudingssporten te beoefenen waarin ze ook hun teveel aan testosteron kwijt kunnen. Korte, krachtige bewegingen zullen je als vrouw ook beschermen tegen stress. In de bomen hangen of touwtjespringen zijn goede lichamelijke activiteiten. Kijk maar eens naar de dieren. Jachtluipaarden kunnen tot wel 100 kilometer per uur lopen, maar dat doen ze slechts gedurende enkele minuten.

Om die reden vind ik Start to Run een mooie manier om aan sport te doen als je het nog nooit gedaan hebt of als het lang geleden is. Lopen doe je ook buiten, in een park of bos. Je begint met één minuut lopen, afgewisseld met één minuut stappen en je bouwt op tot je tenslotte vijf kilometer kunt lopen in 30 minuten. Zelf ben ik ermee begonnen toen ik al een eind in de veertig was, maar ook als je veel jonger of ouder bent, is het een perfecte start. Let wel: als je veel overgewicht hebt, is lopen niet de beste sport voor je. Begin dan met wandelen, fietsen of zwemmen. Deze vormen van lichaamsbeweging belasten je knieën en gewrichten niet. Loop ook niet als je voelt dat je hart niet snel genoeg recupereert. Bij sommige mensen kan lopen de hartenergie doen afnemen en dan is nordic walking of flink doorstappen beter geschikt.-          

Deze zachte vormen van lichaamsbeweging houden je niet alleen soepel en versterken je spieren, ze zullen je ook geestelijk ontspannen. Zowel yoga, tai chi als pilates bestaan in verschillende vormen, aangepast aan ieders behoefte en mogelijkheden. Ze zullen je stress verminderen, je zelfbeeld opkrikken en je geheugen doen verbeteren en – voor vrouwen in de menopauze– opvliegers en andere overgangsklachten verminderen.

Uit Leen Steyaert’s boek ‘Leef en eet volgens je OERRITME’