Alzheimer op jonge leeftijd want 50 is super jong. Rit stond haar vriendin Tine bij. ‘Het is precies 5 jaar geleden en nog steeds voel ik dat gat in mijn hart. Ik verloor een fantastische vriendin.”
Alzheimer heeft ook een enorme impact op de omgeving. Een rollercoaster van gevoelens komt vrij. Machteloos. Verbouwereerd. Verbijsterend. Gruwelijk. Boos. “Je bent zo kwaad. Op alles en iedereen. Je staat voor een immense berg waarvan je weet dat je er niet overheen kan raken. Die wetenschap vreet aan je.”
“Het is een ziekte die je nooit kan winnen. Bij Tine ging het proces razendsnel. Iedereen kent de verhalen wel. Ik ga ze niet herhalen. Die pijn is te rauw en ik wil het eigenlijk wegstoppen en terug voorrang geven aan de andere beelden met Tine. Ze wilde haar man en haar twee kinderen sparen voor het einde van aftakelingsproces. Wanhoop? Moedig? Je vind er geen woorden voor.”
“Natuurlijk betrek je het ook op jezelf”, gaat Rit verder. “Hoe zou je er zelf mee omgaan? Mijn eerste reactie was ook euthanasie! Maar ik ben daar niet zo zeer van eerlijk gezegd. Ach, er is zo ontzettend veel moed voor nodig om akelig bewust je eigen dood te willen bepalen. Of misschien net niet.”
Bij Tine zag ik heel veel opluchting zodra ze dat had beslist in overleg met haar partner en kinderen. Er kwam zoveel rust over haar. Ze begon weer te lachen, te plagen, te genieten … Haar grapje was: ik kom terug als het daar niet goed is hoor. Ze ging nog uiteten, ging op korte trips. Niet te ver en steeds met de auto. Ze had de zekerheid nodig om meteen terug te kunnen zodra een van de symptomen verergerde.
Uiterlijk zag je weinig. Het zat vooral in kleine details. En dikwijls de vreselijke paniek…. Vergelijk het een beetje met ‘Still Alice’, de film waarin Julianne Moore een vrouw vertolkt met jong dementie.
Tine en ik hebben veel gepraat en toch… ik kan me niet inbeelden wat er diep diep diep in haar spookte. Ik ben er zeker van dat ze ons gespaard heeft. De antwoorden die ze op zoveel vragen heeft moeten zoeken…
- wanneer bepaal je dat moment?
- hoe bepaal je het?
- de formaliteiten
- de emoties
- afscheid nemen van het dierbaarste dat je hebt: je kinderen
- afscheid nemen van je partner, je grote liefde
- afscheid nemen van het leven
Afscheid nemen met die laatste traan op je wangen.
Rit: “Haar erfenis? Ze vroeg me expliciet om verder te genieten van het leven. En dat voor twee. All-in ;-). Om vooral jezelf niet te verliezen in pietluttigheden en ergernissen.
Het leven is een cadeau met alle ups & downs. Ik kan spreken van een wake-up call ook. Geen tijd te verliezen over kleine onnozelheden.
En vooral heel dankbaar zijn om elke dag. Hoe goed of hoe kwaad die dag kan zijn.
Meer informatie over:
Euthanasiewet in een notendop
Jong dementie
Wereld Alzheimer dag – 21 september 2019
Free Photo by Kelly Sikkema @ Unsplash
1 Comments
Hélène
Amai, dat is heavy… pfffffff, wanneer beslis je om zelf een einde te maken aan je leven?… Ongeneeslijk ziek zijn is gruwelijk. Beseffen dat het nooit meer beter zal worden, alleen maar slechter… Ik vind het heel moedig van haar. Want zelf afscheid nemen, met je volle verstand weten dat je de deur achter je in het slot slaat… ik krijg er koude rillingen van. Ik heb twee jaar geleden een lieve vriendin verloren. Ze was ook ongeneeslijk ziek, maar dat ‘ongeneeslijk’ geloof je niet, zij en ook wij hoopten op beterschap, genezing en vooral veel mirakels. Maar op het einde, na de zoveelste aanval en de zoveelste ziekenhuisopname, was ze moe gestreden, en zei ze zelf: “Het hoeft niet meer voor mij…”. Ze is in coma gevallen en de dood is haar komen halen…. Weten dat je geen kant meer uit kan. Heavy.
Inderdaad Ann, elke dag heel erg dankbaar zijn!!!!!!!!!!!