Menopauzeconsulente Leen Steyaert in samenwerking met gynaecologe Barbara Havenith over osteoporose bij vrouwen.

Weet je dat een kwart van alle vrouwen osteoporose krijgt? De gevolgen van osteoporose zijn: krimpen, minder mobiel zijn, chronische rugklachten door inzakken van wervels en een verhoogde kans op botbreuken.

25% van alle mensen met osteoporose breekt een heup. Die heup kunnen knappe dokters weer mooi aan elkaar timmeren of schroeven, maar de kans om vervolgens grote gezondheidsproblemen te krijgen is zeer groot. Weet je dat de kans op overlijden na het breken van een heup even groot is dan de kans op overlijden door borstkanker?

Ik raad Wifties die 50 jaar worden steeds aan om een botdensiometrie te laten nemen. Zo weten ze de toestand van hun botten al, als er al een verminderde densiteit waar te nemen is dan kan men op dat moment al ingrijpen. Mocht je een paar jaar later of veel later een breuk doen en als er dan pas een densiometrie wordt genomen en geconstateerd dat je bot in een slechte toestand verkeerd dan ben je al veel te veel tijd verloren om in te grijpen en de toestand om te keren.De ene vrouw heeft een hogere kans op osteoporose dan de andere. Hoe vroeger je in de overgang komt, hoe hoger de kans dat je ermee te maken krijgt. Dit geldt zeker voor vrouwen die voor hun 40ste al in de overgang zijn. Als je moeder, oma of zus osteoporose had, is jouw kans ook groter dan gemiddeld. Ook roken bevordert het ontstaan ervan. Slanke vrouwen (als je minder weegt dan 63 kilo of als je BMI lager is dan 18) hebben ook meer kans op osteoporose.

Preventie
Als je een hogere kans hebt op osteoporose is het zaak te voorkomen dat deze ziekte een kans krijgt. Een late overgang beschermt ertegen, de menopauze laat zich echter niet uitstellen. Vrouwen die in de overgang enkele jaren (bio-identieke) hormonen gebruiken zijn beter beschermd tegen botontkalking. Natuurlijk kun je beter niet roken.Lichaamsbeweging beschermt. Daarbij is zwemmen en fietsen gezond, maar beweging waarbij je op je benen staat en je eigen gewicht moet dragen zijn beter: lopen, rennen, nordic walking. Krachtsport is ook uitermate goed. Beweeg minstens 5 dagen per week, minstens een half uur. Maar niet alleen sport telt, elke beweging voor gewone dagelijkse bezigheden telt. Hoe meer je staat en loopt, hoe beter het is. Een hond is het beste excuus om veel te bewegen!

Gezonde voeding rijk is aan calcium, magnesium, sporenelementen en vitaminen is van zeer grote waarde bij de bestrijding van osteoporose. Calcium is een belangrijke bouwstof voor botten, maar melk en zuivelproducten die rijk zijn aan calcium zijn zuurvormend. Zure voeding – alle voeding van dierlijke oorsprong is zuurvormend – onttrekt calcium aan de botten. In plaats van goed bezig te zijn, bereik je juist het tegendeel als je het advies van de melkbrigade opvolgt.

Walter Willet, hoogleraar voeding aan de universiteit van Harvard zegt het als volgt: “Drink niet de melk, ga wandelen met je koe!”.

Groenten en in het bijzonder bladgroenten zijn zeer rijk aan calcium en magnesium in de goede verhouding. Groenten zijn ook basevormend en dat bevordert dat calcium in botten wordt opgeslagen. Maar calcium alleen is niet voldoende en teveel calcium, bijvoorbeeld als je een hoog gedoseerd supplement neemt, is niet goed. Mensen die supplementen met meer dan 700 milligram calcium gebruiken per dag hebben een grotere kans op aderverkalking.

Magnesium is een ander belangrijk mineraal voor de botten. Waar calcium de stenen zijn, is magnesium het cement. Andere belangrijke mineralen die zorgen voor meer stevigheid van de botten zijn: borium, zink, silicium, mangaan en koper.
Zonder vitamines nemen de botten deze bouwstoffen niet op. De belangrijkste rol is weggelegd voor vitamine D3 en voor vitamine K2.
Vitamine D3 maak jezelf in de huid, als je in de zon komt met onbedekte niet ingesmeerde huid, tussen 11 en 3 van april t/m september. 20-30 minuten per dag zon is nodig. Is dit voor jou niet haalbaar en het blijkt voor de meeste Wifties en andere vrouwen ( en ook mannen!) niet haalbaar, dan zou je er goed aan doen om vitamine D3 te slikken, zeker in de winter. De overheid vindt dat kinderen tot 4 jaar, zwangere vrouwen, gesluierde vrouwen en vrouwen ouder dan 50 jaar 10 microgram vitamine D3 per dag zouden moeten nemen. Vitamine D3 is overigens niet alleen essentieel voor de stevigheid van de botten, het speelt een belangrijke rol bij preventie van hart- en vaatziekten, depressie en (borst en darm)kanker. Het immuunsysteem heeft om zijn werk goed te doen behoorlijk veel vitamine D3 nodig. In de VS en in Canada wordt mensen aangeraden om 50 microgram vitamine D3 per dag te gebruiken. Orthomoleculaire artsen in Nederland vinden dat ook.
Vitamine K2 zorgt ervoor dat de calcium die beter wordt opgenomen door vitamine D3 op de juiste plekken neerslaat. Wel in de botten, niet in wanden van slagaders, zodat er geen aderverkalking ontstaat. Vitamine K2 maak je zelf in de darm als je voldoende (blad)groenten eet.
Er zijn meer vitamines die een rol spelen bij het gezond blijven van de botten: vitamine A, vitamine C en vitamine B6, B12 en foliumzuur.Voeding die rijk is aan groenten, liefst groenten uit de volle grond, is daarom zeer belangrijk. Eet dagelijks minstens 200 gram, maar liever nog dubbel zoveel groenten. Als dat niet haalbaar is gebruik dan een multivitaminepreparaat van goede kwaliteit en slik zeker vitamine D3 is een goede dosis.

Love your bones!