Toen Hélène en ik in de lagere school zaten brachten we nogal wat woensdagnamiddagen samen door. Soms met kattenkwaad, soms met het bouwen van een kamp in een boom op een nog niet verkaveld veld, soms met het naspelen van boeken (mijn vader was altijd de valse butler zonder dat hij dat zelf wist) en zo voort. We waren ook vast besloten om de wereld te redden en dan draaiden we kevers op hun goede kant, en namen we uit het nest gevallen vogeltjes mee naar huis en brachten we verloren gelopen hondjes naar de politie. We gingen ook wel eens een hele middag boodschappen doen voor oude mensen. Want we wilden zo graag helpen en goed doen en de wereld redden.
Ik herinnerde me dit alles toen ik vandaag van Hélène een mail kreeg met de vraag of Wifty’s misschien iets kon doen voor de arme mensen in deze uithoek van Brazilië waar ik woon. En dat is heel mooi, maar niet zo eenvoudig of vanzelfsprekend als het lijkt. Het is niet makkelijk uit te leggen, maar mijn ervaring hier is, dat gringo’s (buitenlanders) die te veel met hun hulp lopen uit te pakken, niet aux-serieux genomen worden en vaak misbruikt. Het ligt er natuurlijk allemaal aan hoe je de dingen aanpakt.
Aan de hand van wat ik hier de laatste jaren opgemerkt heb, denk ik dat het van uiterst belang is de hulpbehoevende partij in haar waarde te laten en jezelf zo veel mogelijk op de achtergrond te plaatsen. Ik las ooit van een Frans filosoof (ik ben volledig kwijt wie het was) dat medelijden één van de meest vernederende gevoelens is die je voor iemand of een volk kan koesteren. Kijk eens naar jezelf: hoe reageer jij wanneer iemand medelijden met je heeft? Hoe goed en oprecht het ook bedoeld is. Voel jij je daar blij mee? Meestal ga je je minderwaardig voelen, in je trots gekrenkt met als gevolg dat je de behoefte krijgt om de ander te gaan uitbuiten. Te gaan profiteren van dat gevoel van medelijden.
En dan de andere partij, zij die hulp wil bieden. Velen doen dit enkel wanneer het duidelijk is dat de hulp wel degelijk van hen kwam. Niet via derden, nee, het moet met naam, vlag, etiket, foto, maar liefst niet anoniem. Waarom?
Zou het echt zo waardevol zijn dat een handjevol BV’s gratis en voor niets (niet vergeten bij te vermelden) wat liedjes gaat zingen voor een volk dat in het slijk overnacht na een aardbeving? Hen geeft het ongetwijfeld een euforisch gevoel van ik ben zo goed. Net zoals Hélène en ik ons voelden na de boodschappen voor de oudjes. Ze gaan voldaan weer naar huis, kruipen in hun heerlijk waterbed, na nog even gedoucht te hebben onder de turbostroom en daarmee is de kous af, het geweten gesust.
Helpen is mooi en ik stimuleer het. Ik doe het zelf waar ik kan, maar ik bestuur eerst hoe ik iedereen in hun waarde kan laten. Zo beperkt mijn hulp zich tot het huren van schamele bootjes voor tochtjes op de rivier, toeristen in de plaatselijke restaurants te laten eten, auto’s te laten wassen, slippers te laten maken,… kortom iedereen een graantje te laten meepikken. De toeristen zijn blij met die authentieke dingen en de mensen van hier zijn fier op de complimenten die ze krijgen.
Wifty’s die willen helpen, boek een reisje naar dit godvergeten gat, dit stukje paradijs op aarde, vul je koffer (je mag 2x 32 kg meenemen) met al seizoenen niet meer gebruikte zomerkleren om weg te geven en leef hier met ons mee. Het is kleinschalig, maar je maakt er een boel mensen gelukkig mee.
Cristina’s B&B Bela Bahia: www.bela-bahia.com
Foto eigendom van Cristina, gepubliceerd met haar toestemming.
3 Comments
Hilde
De nagel op de kop. Medelijden is vernederend en moeilijk en Brazilianen zijn trotse mensen (niet alleen Brazilianen uiteraard – maar ZEKER Brazilianen). Mijn zoon woonde een jaar in Sao Paulo en hielp een paar dagen in een project in de favella’s. Hij vertelde hoe boos de vrouw was die ze wilden ‘helpen’. Uiteindelijk heeft hij een hele dag gevoetbald met haar zoontje van drie, Wellington, en dat manneke was supergelukkig met die aandacht. Wannes stuurde me zelfs een bericht of ik hem niet wou adopteren – zo gek was hij van dat ventje. Maar toen ik vroeg of ik iets kon doen – geld of kleren of speelgoed opsturen – zei hij: ‘Ben je gek? Die vrouw wordt helemaal woest als ik daarmee afkom. Die wil niet dat we medelijden me thaar hebben. Ik heb dat kind geholpen door met hem te spelen en dat is het beste wat ik kon doen.’
Als ik ooit geld genoeg heb, ga ik naar Brazilië. En ga ik naar Sao Paulo en misschien wel de B&B van Cristina. Ik begin NU te sparen.
Cristina
Zo is het inderdaad. Wat een fantastische levensles heeft je zoon daaruit getrokken. Tot ziens, in Brazilië, Hilde !
Kris
Mooi en ontroerend, en vooral erg uitnodigend.
Toch wil ik zeker niet veinzen dat ik naar Brazilië zou komen uit liefdadigheid, daar ik in de eerste plaats uitkijk om kennis te maken met het land en zijn cultuur, de natuur en de bewoners.
Meer nog, wanneer ik werkelijk tot daar zal komen, en ik hoop echt dat dit in de nabije toekomst mogelijk zal zijn, breng ik mee zoveel ik kan,
maar tergelijkertijd zal ik me er terdege van bewust zijn dat ik slechts geef wat ik niet meer gebruik of wat ik teveel heb. Eerder als een ontlasten van mezelf en zeker niet iets om me als een soort weldoener te voelen.
Het lijkt me gewoon een heel normaal iets om te doen.
Misschien kunnen we afspreken,
dat als er iemand van ons Wifties naar Cristina gaat, en nog plaats heeft in haar koffers,
ze hier een berichtje plaatst, zodat we nog wat extra’s kunnen verzamelen,
om mee te nemen, om weg te geven daar.
Een ideetje.